Αραμπί πασάς

(1839 – 1911).Αξιωματικός του αιγυπτιακού στρατού, γνωστός και ως Όραμπι. O Α.π. έπαιξε αποφασιστικό ρόλο ως αρχηγός της εθνικιστικής αραβικής πολιτικής μερίδας στην καθαίρεση του χεδίβη (αντιβασιλέα) Ισμαήλ πασά (1879). Στα χρόνια του χεδίβη Τεουφίκ πασά απέκτησε μεγάλη δημοτικότητα μεταξύ των Αιγυπτίων για την πατριωτική του δράση, που απέβλεπε στην πλήρη ανεξαρτησία της χώρας. Διορίστηκε υπουργός των Στρατιωτικών και με την ιδιότητά του αυτή επεδίωξε να καταργήσει τον αγγλογαλλικό οικονομικό έλεγχο. H πατριωτική του πολιτική προκάλεσε τη σύγκρουσή του με τον Τεουφίκ και όξυνε την εχθρότητα που έτρεφε ο αιγυπτιακός λαός προς τους Άγγλους. Οι Άγγλοι, με το πρόσχημα της προστασίας των ξένων, βομβάρδισαν με τον στόλο τους την Αλεξάνδρεια. Ο Α.π. συγκέντρωσε τότε την ανώτατη εξουσία στα χέρια του και έσπευσε να οργανώσει την άμυνα των Αιγυπτίων στην περιοχή του Τελ-ελ-Κεμπίρ. Ωστόσο, στις 13 Σεπτεμβρίου του 1882, ο αγγλικός στρατός με αρχηγό τον Γουόλσλεϊ νίκησε τον αιγυπτιακό και o Α.π. καταδικάστηκε, από το στρατοδικείο που συγκάλεσε o χεδίβης, σε θάνατο. Τελικά όμως εξορίστηκε στην Κεϋλάνη. Επέστρεψε στην Αίγυπτο το 1904, όπου και έζησε έως τον θάνατό του. Ο Α.π. θεωρείται σήμερα ένας από τους πρωτεργάτες της αιγυπτιακής ανεξαρτησίας. Οι βιαιοπραγίες που σημειώθηκαν τότε, εξαιτίας του εθνικιστικού φανατισμού που τον όξυνε η δουλεία, προέρχονταν από ανεύθυνα στοιχεία του όχλου κι όχι από τις τάξεις του στρατού του Α.π. ή από τις δυνάμεις που διατηρούσε τον έλεγχό τους. «Οι Άγγλοι αποβιβάζονται στην Αλεξάνδρεια», λαϊκή χαλκογραφία του 1882, όπου απεικονίζεται ο Αραμπί πασάς (Εθνική Βιβλιοθήκη, Παρίσι).